تعریف رشته
مهندسی بهداشت محیط (Environment Health Engineering) شاخه‌ای از علوم بهداشتی می باشد که به منظور حفظ و ارتقاء سلامت انسان به شناسائی، ارزشیابی، راهبری، کنترل و مدیریت عوامل آلاینده و مزاحم محیطی می پردازد که به نوعی می توانند بر سلامت انسان و محیط تاثیر بگذارند.
در حال حاضر مقطع کارشناسی این رشته به دو صورت پیوسته و ناپیوسته وجود دارد. که در طی آن به ترتبیت دانش آموختگانی می پردازد که بتوانند در جهت حفظ و ارتقاء سلامت انسان در جوامع شهری و روستایی کوشا باشند. برای این منظور دانش آموختگان این رشته در زمینه های تصفیه و سالم سازی آب، جمع آوری و دفع مواد زائد جامد خانگی و صنعتی، کنترل و آلودگی هوا، نظارت بر مراکز تهیه و توزیع مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی و سایر مسائل بهداشت محیطی و ارائه روش های کنترل و ارائه راه حل های مناسب و اجرائی فعالیت می کنند.
تاریخچه تاسیس رشته
این رشته اولین بار با تشکیل اداره مهندسی بهداشت محیط در وزارت بهداری سابق و به صورت دوره کمک مهندسی بهسازی دایر شد. در سال 1345 به صورت رشته کارشناسی مهندسی بهسازی محیط تغییر نام داد و در سال 1355 با نام کارشناسی علوم بهسازی تغییر نام داد و پس از انقلاب فرهنگی این دوره به دو مقطع کاردانی و کارشناسی بهداشت محیط تبدیل شد.
اهداف کلی تربیت نیروی بهداشت محیط
نقش های دانش آموختگان در برنامه آموزشی عبارتند از:
الف- مراقبتی:
· اجرای مقررات و آئین نامه های مربوط به نظارت بر وضعیت بهداشتی مراکز تهیه و توزیع مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی
· تهیه طرح های بهسازی و استاندارد کردن مراکز تهیه و توزیع مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی
· پیش بینی و اجرای برنامه های بهداشت محیطی در جهت کنترل عوامل بیماری‌زا محیطی
ب- نظارتی:
· تهیه وتنظیم گزارش از نحوه عملکرد و پیشرفت برنامه های بهداشت محیطی در سطح منطقه تحت پوشش
· کنترل نحوه خدمات بهداشت محیط در قالب PHC و تهیه گزارش از نارسایی ها و تنگناها
· نظارت و کنترل کیفی منابع آب و آزمایشات مربوط به آن
· کنترل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب و آزمایشات مربوط به آن
· نظارت بر مدیریت فرآیند تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی
· نظارت بر جمع آوری، حمل و نقل، دفع، بازیابی مواد زائد جامد خانگی و صنعتی
· شناسایی و انجام اقدامات در جهت کنترل آلوده کننده های هوای شهرها و قطب های صنعتی
· شناسایی و نظارت بر منابع آلاینده محیط زیست
· نظارت بر طرح های مبارزه با حشرات و جوندگان
پ- مشاوره ای:
· همکاری های بین بخشی با سایر سازمان ها و موسسات در زمینه فعالیت های بهداشت محیط در منطقه
· شرکت در برنامه های جلب مشارکت های مردمی جهت اقدامات بهداشت محیطی
ج- آموزشی:
· برنامه ریزی آموزش و مدیریت بهداشت محیط در شهر و روستا (جامعه)
· شرکت در برنامه های اجرایی، آموزشی روستا و شهر سالم در رابطه با توسعه پایدار
· همکاری در برنامه‌های بازآموزی کارکنان بهداشت محیط
د- طراحی و اجرایی:
· مشارکت در برنامه ریزی فعالیت های اجرایی بهداشت محیط در شرایط اضطرار کشور
· طراحی شبکه های انتقال و توزیع آب در شهرهای کوچک
· طراحی شبکه های جمع آوری فاضلاب شهری
· تصفیه و بهسازی خاک
· استفاده از روشهای جدید عملیاتی به منظور افزایش بازدهی و کارایی سیستم
· برآورد بودجه و امکانات و هزینه های عملیاتی بهداشت محیط
و-پژوهشی:
· ارزیابی و تعیین مشکلات بهداشت محیطی شهری جهت پیش بینی برنامه های اجرایی
· شناسایی عوامل خطرساز محیطی (فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و ...) و برنامه‌ریزی در جهت کاهش اثرات آن‌ها
استراتژی های اجرایی برنامه های آموزشی
· پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقاء سلامت
· حل مشکلات سلامت جامعه (توجه به شاخص های سلامتی در برنامه ریزی و تغییرات محیط و الگوهای بیماری‌ها)
· آموزش در محیط‌های واقعی کار
· توجه و تاکید بر مسائل نگرشی و مهارت های ارتباطی
· شیوه های مراقبت از خود
· خودآموزی و یادگیری مداوم
مواد خاص امتحانی جهت ادامه تحصیل
· تکنولوژی آب و فاضلاب: شامل دروس شیمی محیطی، میکروبیولوژی محیط، هیدرولیک و مکانیک سیالات، شبکه های انتقال و توزیع آب و جمع آوری فاضلاب، تصفیه آب، تصفیه فاضلاب
· آلودگی هوا
· مواد زائد جامد
· کلیات خدمات بهداشت محیط: شامل بهداشت مواد غذایی، بهداشت مسکن و اماکن عمومی، بهداشت پرتوها، ارزیابی اثرات زیست محیطی، مبارزه با ناقلین
· زبان انگلیسی